Proszowa (niem. Gräflich Kunzendorf) to niewielka wieś w powiecie
lwóweckim. Prawdopodobne początki wsi sięgają XII lub XIII w. Pod
koniec średniowiecza von Schaffgotschowie, właściciele ówczesnej
Proszowej i wielu okolicznych wsi zbudowali tu jeden ze swoich dworów.
We wsi znajduje się piętnastowieczny kościół św. Jana Chrzciciela,
przebudowywany w XVIII w. otrzymał wyposażenie barokowe; w czasie tych
(i późniejszych, XIX-wiecznych) robót zatracił swoje pierwotne cechy
gotyckie. W Proszowej istniał jeszcze wybudowany w latach 1742-44
kościół ewangelicki. Jak większość świątyń tego obrządku, była ona
prosta - bezwieżowa budowla o konstrukcji szachulcowej założona na
planie prostokąta, nakryta łamanym dachem naczółkowym. Po roku 1945
kościół ten z oczywistych względów nie był używany i uległ dewastacji
tak, że w latach osiemdziesiątych XX wieku został rozebrany.
Na wschód od wsi zachowały się pozostałości XIX w. cmentarza
ewangelickiego z murowaną kaplicą, czterema kryptami i licznymi
nagrobkami. Czas i wandale okrutnie obeszli się z tym miejscem pochówku -
większość krzyży i ogrodzenie wycięte na złom, wszystkie krypty w
grobowcach zostały rozkute i rozkradzione (widać resztki trumien i
zrobień, a w jednej z nich leżą na widoku ludzkie kości!). Niemniej
widać jeszcze miejscami że chowane były tutaj zamożne osoby, zachowały
się m.in. dwa grobowce kryptowe z glazurowanych (szkliwionych) cegieł
oraz resztki kolumnad trzeciego grobowca, a także liczne granitowe
nagrobki.
(Nie) Umarłe Miejsca
piątek, 26 maja 2017
poniedziałek, 1 maja 2017
Huta Józefina w Szklarskiej Porębie
Huta szkła powstała w Szklarskiej Porębie na zlecenie Ludwika
Schaffgotscha, nazwę otrzymała od imienia jego żony - "Józefiny". Jej
powstawanie nadzorował ostatni z czeskiego rodu mistrzów szklarskich
Preusslerów - Franciszek Pohl. Prace nad budową zakładu
rozpoczęto w marcu 1841 r., w połowie 1842 r. zaczęły pojawiać się
pierwsze wyroby. Główny budynek huty z dwoma piecami
topniczymi stanął na lewym brzegu rzeki Kamiennej, na prawym umieszczono
tłuczkarnię, szlifiernię i magazyny. W pierwszym roku po otwarciu
"Józefiny" zatrudniano już 135 robotników. W 1851 roku w Londynie, na
światowej wystawie przemysłowej zostały pokazane dwa błękitno-białe,
kryształowe puchary z grawerowanymi wizerunkami królowej Wiktorii i ks.
Alberta, od tego momentu wyroby szklane pochodzące ze
Szklarskiej Poręby zasłynęły na świecie.
Sławę wyrobów szklanych z "Józefiny" ugruntowały kolejne wystawy światowe w Paryżu w 1867 r. i w Wiedniu w 1873 r. W tym czasie podjęto eksport luksusowych szkieł do Rosji, na Daleki Wschód i do Stanów Zjednoczonych. Huta zasłynęła z kompletów do deserów, win, likierów i wódek w stylu artdeco. Większość wyrobów charakteryzowała się delikatnym wzornictwem nawiązującym do motywów przyrodniczych, ulubionymi motywami dekoracji były grawerowane z wielką precyzją zwierzęta, ptaki, kwiaty i owoce.
Po wyzwoleniu "Józefina" nie zaprzestała produkcji, w okresie powojennym w hucie tworzyli wybitni artyści - twórcy szkła: Henryk Albin Tomaszewski, Jan Owsiewski, małżeństwo Reginy i Aleksandra Puchałów. W latach 1953-1955 powstały żyrandole i kinkiety, które zawisły pod sufitami Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Od 1956 r. funkcjonowała pod zmienioną nazwą jako Huta Szkła Kryształowego "Julia". Stara "Józefina" została przeniesiona do Hamburga. Produkcja huty "Julia" została zatrzymana po prywatyzacji na początku lat dziewięćdziesiątych XX w.
W 1930 r. Szklarska Poręba otrzymała swój herb mówiący o jej przeszłości, a który obowiązuje do dziś. W górnym polu umieszczony został puchar z rubinowego szkła, który nawiązuje do tradycji hutniczych Szklarskiej Poręby.
Sławę wyrobów szklanych z "Józefiny" ugruntowały kolejne wystawy światowe w Paryżu w 1867 r. i w Wiedniu w 1873 r. W tym czasie podjęto eksport luksusowych szkieł do Rosji, na Daleki Wschód i do Stanów Zjednoczonych. Huta zasłynęła z kompletów do deserów, win, likierów i wódek w stylu artdeco. Większość wyrobów charakteryzowała się delikatnym wzornictwem nawiązującym do motywów przyrodniczych, ulubionymi motywami dekoracji były grawerowane z wielką precyzją zwierzęta, ptaki, kwiaty i owoce.
Po wyzwoleniu "Józefina" nie zaprzestała produkcji, w okresie powojennym w hucie tworzyli wybitni artyści - twórcy szkła: Henryk Albin Tomaszewski, Jan Owsiewski, małżeństwo Reginy i Aleksandra Puchałów. W latach 1953-1955 powstały żyrandole i kinkiety, które zawisły pod sufitami Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Od 1956 r. funkcjonowała pod zmienioną nazwą jako Huta Szkła Kryształowego "Julia". Stara "Józefina" została przeniesiona do Hamburga. Produkcja huty "Julia" została zatrzymana po prywatyzacji na początku lat dziewięćdziesiątych XX w.
W 1930 r. Szklarska Poręba otrzymała swój herb mówiący o jej przeszłości, a który obowiązuje do dziś. W górnym polu umieszczony został puchar z rubinowego szkła, który nawiązuje do tradycji hutniczych Szklarskiej Poręby.
Subskrybuj:
Posty (Atom)